Jezus, widząc tłumy, wyszedł na górę. A gdy usiadł, przystąpili do Niego Jego uczniowie. Wtedy otworzył usta i nauczał ich tymi słowami. Uczniowie Jezusa wydają się być jakoś wydzieleni z tłumu, który Chrystusa otaczał. Oni byli bliżej Niego, byli wybraną grupą, która słuchając nauk Ewangelii przekazywała je później innym. Obchodząc dziś Uroczystość Wszystkich Świętych wpatrujemy się w niebo, gdzie widzimy tłum już zbawionych uczniów Jezusa, wiecznie szczęśliwych, a równocześnie oddzielonych od tego świata. Wpatrując się dziś we Wszystkich Świętych podejmijmy refleksję nad tym, co to jest „świętość”, kto to jest „święty”? Rozważając to sięgnijmy do Biblii i Tradycji Kościoła, badając jak „świętość” objawiała się w Starym i w Nowym Testamencie.
Stary Testament w większości został napisany w języku hebrajskim. I w tymże języku „święty” [hebr. qadosz] znaczy także „poświęcony, oddzielony”. To „poświęcenie, oddzielenie” widać w rzeczywistościach, które w Starym Testamencie nazywały się „świętościami”.
Świętości w Starym Testamencie
Do „świętości” w Starym Testamencie należały:
- Czasy święte. – Przykładowo w Rdz 2,3spotykamy te słowa: Wtedy Bóg pobłogosławił ów siódmy dzień i uczynił go świętym; w tym bowiem dniu odpoczął po całej swej pracy, którą wykonał stwarzając. – Szabat był dniem świętym, to znaczy innym od pozostałych, oddzielonym, dniem przeznaczonym na kult Boga. Do czasów świętych należały także różne święta żydowskie.
- Rzeczy i miejsca święte. – Chodzi o rzeczy i miejsca przeznaczone do kultu Bożego, oddzielone od innych zwykłych rzeczy i miejsc. Z rzeczy świętych to np. Księga Prawa Mojżeszowego, czyli Tora (księga inna od wszystkich, bo przekazująca słowa od Boga), albo Arka Przymierza (skrzynia inna niż wszystkie, bo na niej była Obecność Boga, a w jej środku przechowywane były pamiątki cudów Bożych: tablice Dekalogu; manna; laska Aarona, która cudownie zakwitła). – Te świętości odrywały umysły ludzi od spraw ziemskich i skłaniały do myślenia o tym, że Bóg cały czas im towarzyszy i opiekuje się nimi.
Co do miejsc świętych, to przykładowo takim miejscem była Świątynia w Jerozolimie. Miejsce inne od wszystkich, bo tam mieszkał Bóg. – Miejsce jedyne w swoim rodzaju, bo żydzi mieli tylko jedną Świątynię i była ona w Jerozolimie. Czemu nie było więcej Świątyń? – Bóg w ten sposób dbał o świętość ludu Izraelskiego, żeby żydzi byli inni niż poganie dokoła. Poganie mieli wiele świątyń, wiele przybytków i rzeźb w których czcili wielu fałszywych bogów, czyli tak naprawdę demony (por. Ps 96,5 w tłumaczeniu Septuaginty). – Jedna Świątynia oznaczała, że jest tylko Jeden Prawdziwy Bóg, a poza Nim nie ma innego. – Ta jedna Świątynia była równocześnie prorocką zapowiedzią Pana Jezusa. Zapowiedzią tego, że Jedyny Bóg przyjdzie na ziemię i zamieszka ciele ludzkim, jak w Świątyni. – Dlatego Pan Jezus w dialogu z Żydami powiedział: Zburzcie tę świątynię, a Ja w trzech dniach wzniosę ją na nowo. (…) On zaś mówił o świątyni swego ciała. Gdy więc zmartwychwstał, przypomnieli sobie uczniowie Jego, że to powiedział, i uwierzyli Pismu i słowu, które wyrzekł Jezus (J 2,19-22) – Takie było święte znaczenie Jednej Świątyni. Świętego miejsca. - Ale oprócz czasów, miejsc i rzeczy, Bóg dał także osoby święte. – Przykładowo w Wj 19,5-6 czytamy te słowa: Teraz jeśli pilnie słuchać będziecie głosu mego i strzec mojego przymierza, będziecie szczególną moją własnością pośród wszystkich narodów, gdyż do Mnie należy cała ziemia. Lecz wy będziecie Mi królestwem kapłanów i ludem świętym. – Izraelici byli ludem świętym, to znaczy innym, od pozostałych, oddzielonym. Ludem, który oddaje cześć prawdziwemu Bogu, a nie jakimś fałszywym innym bogom, bożkom, demonom.
– W tym ludzie byli ustanawiani kapłani, czyli osoby uświęcane specjalnym obrzędem konsekracji, czyli oddzielane od innych ludzi, aby składali ofiary Bogu w Świątyni Jerozolimskiej i dbali o świętość życia. W ten sposób kapłani stawali się znakiem, że Bóg jest cały czas obecny wśród Narodu Wybranego.
Uświęcenie
To wszystko o czym mówiliśmy: święte czasy, rzeczy, miejsca, osoby, prowadziło do tego, że ludzie się uświęcali. Co to znaczy? To znaczy, że korzystając z tych zewnętrznych świętości nabywali świętości wewnętrznej, czyli nawiązywali wewnętrzną relację z Bogiem i przestrzegali Jego praw i nakazów. W ten sposób odróżniali się od wszystkich otaczających ich ludów pogańskich: mieli inny styl życia, kierowali się innymi wartościami, mieli inne zwyczaje. – To było znakiem, że w ich duszach tętniło życie Boże.
O to uświęcenie Izraelici mieli dbać. Polecenie to widać w słowach, które Bóg do nich skierował, gdy wyszli z Egiptu i zbliżali się do Ziemi Obiecanej Kanaan: Gdy ty wejdziesz do kraju, który ci daje Pan, Bóg twój, nie ucz się popełniania tych samych obrzydliwości jak tamte narody. Nie znajdzie się pośród ciebie nikt, kto by przeprowadzał przez ogień swego syna lub córkę, uprawiał wróżby, gusła, przepowiednie i czary; nikt, kto by uprawiał zaklęcia, pytał duchów i widma, zwracał się do umarłych. Obrzydliwy jest bowiem dla Pana każdy, kto to czyni. Z powodu tych obrzydliwości wypędza ich Pan, Bóg twój, sprzed twego oblicza. Dochowasz pełnej wierności Panu, Bogu swemu (Pwt 18,9-13).
Kiedy żyli tym stylem życia, który Pan Bóg im objawił, to życie Boże w nich tętniło i było widać na zewnątrz, że są ludem świętym. Spełniało się na nich to do czego wzywał ich Bóg: Bądźcie świętymi, bo Ja jestem święty, Pan, Bóg wasz! (Kpł 19,2).
Święci Starego Testamentu
Kiedy czas się wypełnił i przyszedł Mesjasz, Chrystus, i oddał życie na krzyżu, wtedy bramy nieba otworzyły się dla wszystkich świętych Starego Testamentu, których dusze po śmierci przebywały w Szeolu. Znamy wielu świętych Starego Testamentu, o których mówimy, że są w niebie: Abraham, Mojżesz, prorok Eliasz, król Dawid i inni. Osiągnęli pełnię świętości, czyli po śmierci zostali oddzieleni od tych, którzy idą na potępienie i teraz w niebie cieszą się pełnią szczęścia. Rozkoszują się oglądaniem Boga, którego uczyli się oglądać na ziemi przez wiarę. Pomagały im w tym święte czasy, miejsca, rzeczy i osoby.
Przyjście Jezusa i rozprzestrzenienie się świętości
Wraz z przyjściem Pana Jezusa czasy Starego Testamentu przeminęły i przeminęły także przepisy dotyczące obrzędów Świątyni Jerozolimskiej. Były one prorocką zapowiedzią życia Mesjasza i wypełniły się w życiu Jezusa. I choć obrzędy Starego Testamentu przeminęły, to jednak „świętość”, czyli życie Boże, pozostało, a nawet rozprzestrzeniło się już poza naród Izraelski na cały świat – wybuchło płomieniem Ducha Świętego. Bóg chce by świętymi, czyli „oddzielonymi, uświęconymi” byli ludzie ze wszystkich narodów, a nie tylko Izraelici. Obecnie, każdy kto wierzy w Mesjasza Jezusa, w Jego naukę głoszoną przez Kościół Katolicki i potwierdza tą wiarę uczynkami ten się uświęca.
Bóg teraz o wiele bardziej działa swą mocą uświęcenia niż w czasach ST:
– Już nie ma jednej Świątyni w Jerozolimie, ale na całym świecie mamy olbrzymią ilość kościołów Kościoła Katolickiego, w których Ciało Jedynego Syna Bożego przebywa w tabernakulach: jak wcześniej Obecność Boża na jednej Arce Przymierza.
– Teraz Bóg już nie zbawia tylko w jednym, wybranym Narodzie Żydowskim, ale daje łaskę i zbawia w Jednym, Świętym, Powszechnym, Apostolskim Kościele, który rozciąga się na cały świat i na wszystkie narody, które pragną do Niego należeć. – A jest to ogromny tłum ludzi, który symbolicznie jest przedstawiony w Pierwszym Czytaniu mszalnym z dzisiejszej Uroczystości z Księgi Apokalipsy: I usłyszałem liczbę opieczętowanych: sto czterdzieści cztery tysiące opieczętowanych ze wszystkich pokoleń synów Izraela (Ap 7,4).
– Wciąż Bóg nam daje rzeczy święte przez które przekazuje nam swoją naukę. Przykładowo: Pismo Święte i Tradycję Kościoła, czyli katechizmy, nauczanie papieży, sobory, doktorów Kościoła (np. św. Tomasza z Akwinu, którego nauczanie było inspiracją dla tego komentarza).
– Wciąż Bóg daje nam święte czasy: jak niedziela i inne uroczystości, w których inaczej zachowujemy się niż w pozostałe dni tygodnia, po to, byśmy szykowali się, że po śmierci czeka nas inne życie: życie całą wieczność w obecności Bożej.
– Wciąż Bóg nam daje święte osoby, jak na przykład kapłani, którzy żyją innym stylem życia, odróżniając się w ten sposób od świeckich ludzi. Są w ten sposób znakiem Boga, który towarzyszy swoim wiernym i prowadzi ich do innego życia niż to życie ziemskie, do życia doskonalszego w niebie.
– Wciąż Bóg nam daje święte miejsca, gdzie wznosimy swe umysły do nieba i rozmyślamy o prawdach, które Pan objawił. Przykładowo cmentarze, gdzie rozmyślamy o zmartwychwstaniu ciał ludzkich na końcu czasów i modlimy się, by dusze cierpiące w czyśćcu jak najszybciej skończyły swoją pokutę i mogły cieszyć się radością nieba.
Uświęcenie
Wszystkie te świętości: święte czasy, rzeczy, miejsca i osoby prowadzą nas do tego, byśmy się coraz bardziej uświęcali. To znaczy, żebyśmy korzystając z tych zewnętrznych świętości nabywali świętości wewnętrznej. Czyli nawiązywali jeszcze bliższą relację z Bogiem i przestrzegali Jego nauki przekazywanej w Kościele Katolickim. W ten sposób odróżniamy się od ateistycznego świata, od muzułmanów, protestantów, żydów, hindusów. Mamy inny styl życia, kierujemy się innymi wartościami, mamy inne zwyczaje. To wszystko jest znakiem, że w naszych duszach tętni życie Boże. Dlatego św. Paweł pisząc do wiernych Kościoła Katolickiego nazywał ich świętymi. A przypomnijmy, że święty z hebrajskiego oznaczało także „poświęcony, oddzielony”. Nasza świętość jest znakiem dla otaczającego świata, że Bóg istnieje i jest inny, doskonalszy.
Świętych obcowanie
W czasie dzisiejszej Uroczystości Wszystkich Świętych czcimy wszystkich tych, którzy są już w pełni święci, są już w niebie, oglądają Boga. Chodzi tu zarówno o świętych Starego Testamentu, jak i świętych obecnego czasu, czyli Nowego Testamentu. I choć ci święci są oddzieleni od grzesznego świata, w którym żyjemy, to jednak przez tajemnicę „obcowania świętych” są z nami złączeni. Nie opuścili nas, ale wspierają nas swymi modlitwami. Możemy powiedzieć, że wciąż działają pośród nas przez przykłady swego życia i tego jak dali się Bogu uświęcić. Niektórzy spośród nich, za szczególnym przyzwoleniem Bożym, objawiają się na ziemi: jak np. Najświętsza Maryja Panna w La Salette w 1846r.
Zakończenie
Niech dzisiejsza Uroczystość Wszystkich Świętych pomoże nam zachować świętość, aby grzeszny świat nam jej nie odebrał. Niech pomoże nam rozwijać ją, tak abyśmy wyraźnym świadectwem naszego życia jak najwięcej osób pociągnęli za sobą do nieba, gdzie czeka na nas szacowne grono Wszystkich Świętych. Amen.
