Styl życia Rodziny z Nazaretu

Miłości nie można zredukować wyłącznie do seksu.
Z kaznodzieją Domu Papieskiego Ojcem Raniero Cantalamessa OFMCap rozmawia ks. Bohdan Dutko MS

Przez wiele lat był ojciec blisko Jana Pawła II. Proszę powiedzieć, jakie miejsce w Jego nauczaniu miała rodzina chrześcijańska?

Jan Paweł II był wielkim orędownikiem rodziny. Stworzył w Rzymie Instytut Studiów nad Rodziną. Nie ma dokumentu, w którym by nie podkreślał doniosłej roli rodziny. Jan Paweł II walczył o rodzinę. Widzieliśmy, jaką troską otaczał dzieci. Zewnętrznym tego znakiem było błogosławienie i obejmowanie dzieci, gdy przechodził pośród wiernych. Posiadał niezwykłą wrażliwość także na kwestie rodziny. Napisał jedną z najważniejszych książek Mężczyzną i niewiastą stworzył ich dotyczących teologii ciała, która zainspirowała wiele badań i refleksji i która przyczyniła się do odnowy naszej wizji cielesności, a także pośrednio naszej wizji seksualności i rodziny. Przedstawił w tej książce niezwykle pozytywną wizję ciała, seksualności i rodziny.

Czym jest rodzina chrześcijańska?

Na międzynarodowym spotkaniu rodzin w Meksyku, które odbyło się dwa lata temu, wygłosiłem referat na temat małżeństwa i rodziny w Biblii, ten tekst jest osiągalny w internecie. Wizja małżeństwa i rodziny pochodzi z planu Bożego i nie jest oparta, jedynie na różnicy między mężczyzną i kobietą, ale istnieje w planie miłości Boga, który na początku stworzył rodzinę i małżeństwo. Bóg jest miłością i to odbija się także w planie wobec rodziny. Żaden bóg pogański nie został tak określony. Tylko Bóg chrześcijan jest miłością i z miłości stworzył człowieka jako mężczyznę i kobietę, różnych pod względem płci. A więc rodzina chrześcijańska jest chrześcijańską w takim stopniu, w jakim jest odblaskiem tej miłości Boga Stworzyciela i żyje według planu Bożego. Jezus w Ewangelii podkreśla, że zamysł Boży został zmanipulowany i mówi, że na początku było inaczej. Jezus w odpowiedzi na wszystkie zniekształcenia przypomina o właściwej wizji małżeństwa i rodziny. Owe zniekształcenia, dotyczyły nie tylko rozwodu, ale także dominacji mężczyzny nad kobietą, zniewolenia kobiety, możliwości oddalenia kobiety przez męża. Można tu także dodać przedkładanie interesu ekonomicznego potomstwa nad miłość wzajemną. A więc były to elementy kultury grzechu. Jezus proponuje powrót do pierwotnego planu Boga, kiedy mówi, iż na początku tak nie było, ponieważ Bóg stworzył mężczyznę i kobietę, i mężczyzna opuści ojca swego i matkę swoją itd… A więc rodzina chrześcijańska jest rodziną biblijną odnowioną przez Jezusa. Stało się podobnie jak w Starym Testamencie, że ten pierwotny zamysł Boga został zniekształcony i następnie Jezus odnowił go i uświęcił jako sakrament.
Sobór Watykański II dokonał ogromnej pracy, aby ponownie ukazać wielki plan Boga dotyczący rodziny i małżeństwa, w którym celem małżeństwa nie jest tylko prokreacja, ale także miłość wzajemna. W ten sposób Sobór przywrócił biblijny obraz rodziny.

Mówił Ojciec o obrazie rodziny w Starym Testamencie, ale przecież już na początku Nowego Testamentu ukazana zostaje nam wizja rodziny; jakie cechy rodziny z Nazaretu są ważne dla rodziny dzisiejszej? Które z nich Ojciec uważa za godne podkreślenia?

Byłoby dobrze znać z bliska życie rodziny z Nazaretu, ale niestety, nie możemy tego powiedzieć. Na pewno było to życie w pełni ludzkie i bogate. Niestety, Święta Rodzina została zredukowana do ładnych obrazków, na których wszystko jest ascetyczne do tego stopnia, że przedstawione osoby nawet się nie dotykają. Tymczasem Maryja pozostała dziewicą, ponieważ naprawdę małżeństwo Maryi i Józefa było małżeństwem wyjątkowym. Na pewno między nimi była pełnia miłości, czułości, których zwykła rodzina ludzka nigdy nie osiągnie. Jest jeden punkt, który odróżnia Rodzinę z Nazaretu od normalnych rodzin. Zwykła rodzina ma jako jeden z celów narodziny potomstwa, natomiast rodzina Maryi i Józefa miała strzec dziewictwa Maryi, a nie zrodzenie potomstwa.

W jednej z homilii na temat małżeństwa podkreślałem, że właśnie z tego punktu widzenia Rodzina z Nazaretu może być przykładem dla współczesnych rodzin. Dzisiaj w małżeństwach przeważa element materialny i erotyczno-seksualny, i odkrycie miłości pełnej akceptacji i cierpienia, która idzie poza atrakcyjność fizyczną, jest konieczne, ponieważ dzisiaj widzimy małżeństwa, które rozpadają się natychmiast, gdyż opierają się wyłącznie na atrakcyjności fizycznej i seksualności, które nie są w stanie utrzymać małżonków przy sobie na całe życie. Od Rodziny z Nazaretu możemy nauczyć się, że miłości nie można zredukować wyłącznie do seksu, że miłość to coś o wiele więcej.

Rodzina z Nazaretu była świadoma swej tożsamości. Czy współczesna rodzina chrześcijańska ma podobną świadomość i jest na tyle wewnętrznie mocna, aby nie ulec silnej „katechezie” świata o rodzinie całkowicie sprzecznej z nauczaniem Kościoła?

Rodzina z Nazaretu to rodzina, która żyła wyłącznie Bogiem. Porównanie więc z rodziną współczesną zależy od tego, do jakiego stopnia ta rodzina żyje wiarą chrześcijańską?! Jeśli są to rodziny, które od czasu do czasu idą do kościoła i żyją wiarą na takim poziomie to jasne, że nie mają odpowiedniej zdolności do życia Bogiem na co dzień, co nadałoby sens wszystkiemu w ich życiu. Dlatego Święta Rodzina pozostanie na zawsze w pewnym oddaleniu, inaczej mówiąc jest trudno osiągnąć jej styl życia. Kiedy rodzina chrześcijańska przeżywa głęboko plan Boga i stawia w centrum Boga, wtedy naśladuje wzór Rodziny z Nazaret.

Jakie miejsce dla rodziny wskazuje Nowa Ewangelizacja? Czy w ogóle jest dla niej miejsce?

Oczywiście, jest miejsce dla rodziny w ewangelizacji. Dzisiaj dają nam przykład tego niektóre ruchy, jak np. wspólnoty neokatechumenalne, które ewangelizują jako rodzina. Jest to jednak pewien wyjątek, ponieważ trudno jest całej rodzinie zmienić miejsce pracy i zamieszkania, kapłanom czy zakonnikom jest w tym łatwiej. Są jednak inne jeszcze sposoby ewangelizowania przez rodzinę – są rodziny, które przyjmują i oferują pomoc w ewangelizacji, są małżeństwa, które prowadzą kursy przedmałżeńskie, są też rodziny, które przyjmują misjonarzy i rodziny, które organizują w swoich domach spotkania ze Słowem Bożym. W Rzymie były także takie misje, kiedy rodzina użyczała swojego mieszkania na spotkanie z innymi z sąsiedztwa, aby przeżywać spotkanie ze Słowem Bożym. Istnieje wiele sposobów na uczestniczenie rodziny w ewangelizacji. Oczywiście sama rodzina jest także wezwana, by być ewangelizowana.

—————————-
Ojciec Raniero Cantalamessa jest kapucynem, od wielu lat pełni funkcję kaznodziei Domu Papieskiego. To jeden z najmądrzejszych i najbardziej rozkochanych w Słowie Bożym duchownych. Jego książka “Życie w Chrystusie” była jedną z tych, które bardzo mocno ukształtowały wiele osób.
Papież Franciszek mianował go kardynałem.